Stetoskop to przyrząd medyczny, który służy do wykonywania badań osłuchowych najczęściej klatki piersiowej, jamy brzucha, serca. Istnieje kilka rodzajów stetoskopów od profesjonalnych wysokiej jakości po tańsze ekonomiczne modele dedykowane dla studentów medycyny czy do ciśnieniomierzy zegarowych.
Wyróżnić możemy słuchawki jednogłowicowe lub dwugłowicowe, różniące się głowicą. Jednogłowicowy wyróżnia budowa posiadająca jedną głowicę z kolei stetoskop dwugłowicowy posiada 2 głowice. Z jedną głowicą jest nieruchomy wyposażony w niski korpus i czaszę zamkniętą membraną. Zazwyczaj z tego rodzaju stetoskopu korzystają ratownicy medyczni, pielęgniarki studencie ale również lekarze.
Stetoskop z dwiema głowicami posiada ruchomy tłoczek, który działa jako kierunkowy zawór dwupołożeniowy. Pierwsze położenie pozwala na odbiór dźwięków przez membranę a drugim prze lejek. Tłok może być przesuwny lub też obrotowy. Stetoskop dwukanałowy pozwala zachować tą samą objętość powietrza co stetoskop jednokanałowy. Jednak tutaj następuje silniejsze wytłumienie średnich i wysokich częstotliwości z poprawą słyszalności częstotliwości niskich z zakresu 20-100Hz. Ma to znaczenie jeżeli chodzi o badania kardiologiczne, które wymagają dobrego odsłuchu.
Stetoskop jedno i dwugłowicowy w konstrukcji posiada również membranę, przewód, lirę, oliwki. Lira to część metalowa zakładana na uszy, tutaj duże znacznie mają również oliwki. Oliwki wkłada się do ucha, ważne aby były wygodne, miękkie i szczelne. Lira powinna być odpowiednio założona tak aby nie wypadała z ucha pod odpowiednim kątem. W przypadku twardych końcówek jest bardziej stabilna ale mniej wygodna dlatego zaleca się stosowanie miękkich oliwek i prawidłowe ich włożenie do kanału usznego pod kątem. Przewód to wąż łączący lirę z membraną, dzięki niemu odsłuch z membrany wędruje do uszu, pozwalając nam na odsłuch. Przewód nie powinien być poplątany i skręcony podczas badania.
Jaki stetoskop dla kogo wybrać?
Dzisiaj istnieje na rynku szeroka oferta stetoskopów do badań osłuchowych. Podstawowy podział na jedno i dwuglowicowe już poznaliśmy. Jednak można wyróżnić stetoskopy podzielone ze względu na wykonywane czynności jak np. stetoskopy internistyczne, akuszerskie, kardiologiczne, dla ratowników medycznych, pediatryczne itp. Są to stetoskopy jednokanałowe lub dwukanałowe. Dwukanałowe zazwyczaj lepiej sprawdzają się przy odsłuchu wymagającym lepszej słyszalności czyli w kardiologii przy badaniu serca, w osłuchu płodu. Z kolei jednogłowicowe jak wspomniano dla ratowników medycznych, pielęgniarek czy nawet studentów medycyny. Tani stetoskop oczywiście nigdy nie da tak dobrego odsłuchu, jak profesjonalne słuchawki lekarskie.
Dzisiejsze stetoskopy w zależności od ceny będą się różniły jakością materiałów z jakich zostały stworzone, droższe modele posiadają zazwyczaj bardziej trwałe komponenty. Warto wybierać stetoskopy ze specjalna osłoną na pierścień, która ogranicza uczucie chłodu dla badanego pacjenta. Zazwyczaj poszczególne modele stetoskopów w zależności dla jakiej profesji mają być przeznaczone mogą różnić się od siebie wielkości membrany i lejka. Tutaj nie ma ściśle określonych norm jeżeli chodzi o te parametry. Jednak tak przyjęto w praktyce i większość osób się tym kieruje ze względu na funkcjonalność i wygodę oraz lepszą możliwości odsłuchu.
- stetoskop kardiologiczny membrana 45-50 mm, lejek 25- 30
- stetoskop internistyczny membrana 40-45 mm, lejek 23- 30 m
- stetoskop pediatryczny membrana 33-35 mm, lejek 22- 25
- stetoskop neonatalny – dla noworodków membrana 28-30 mm, lejek 18- 20 mm
Stetoskopy internistyczne tutaj sama nazwa wskazuje jest to rodzaj stetoskopu, z którego najczęściej korzystają lekarze interniści. Zazwyczaj wystarczają do zwykłych badań klatki piersiowej.
Stetoskopy kardiologiczne tutaj bardzo duże znacznie ma prawidłowy odsłuch, stąd też tego rodzaju stetoskopy mają zazwyczaj dwukanałową konstrukcje.
Stetoskop pediatryczny i neonatalny różnica pomiędzy nimi może być w wielkości membrany i lejka. Przede wszystkim dla dzieci ale także dorosłych zaleca się stosowanie stetoskopów z pierścieniem ograniczającym zimno. Zaleca się używać stetoskopy posiadające dobrej jakości odsłuch.
Stetoskopy akuszerskie to stetoskopy, których nazwę zawdzięczają akuszerkom – dawniej tak nazywano położne i to przede wszystkim one posługiwały się tego rodzaju sprzętem. Stetoskopy tego typu są powszechnie wykorzystywane do osłuchiwania brzucha ciężarnych kobiet.
Stetoskopy dla służb ratowniczych to proste stetoskopy, które powinny być odporne na niszczenia, uszkodzenia, kurz, pozwalające na badanie w każdych warunkach. Taki stetoskop powinien być wykonany z dobrej jakości komponentów aby posłużył na długo. Zazwyczaj stetoskopy dedykowane dla ratowników mają jedną głowicę ze względu na mniejszą podatność na uszkodzenia.
Stetoskopy dla studentów. Dla osób, które zaczynają studiować medycynę często w zależności od profesji wymaga się posiadanie stetoskopu, tutaj wystarczą zazwyczaj proste i tanie stetoskopy pozwalające na podstawowe badanie.
Stetoskopy do ciśnieniomierzy. W przypadku zakupu ciśnieniomierza zazwyczaj taki stetoskop mamy w zestawie, jednak po pewnym czasie może ulec uszkodzeniu wtedy należy dokupić nowy może to być również zwykły stetoskop jednogłowicowy lub też dwugłowicowy.
Podsumowując na rynku istnieje bardzo duża ilość i różnorodność jeżeli chodzi o wybór stetoskopu. Zazwyczaj nasz wybór będzie zależała od tego do czego mamy takowy zastosować. W jakiej profesji pracujemy i który sprawdzi się najlepiej pod względem odsłuchu. Wymieniliśmy kilka rodzajów stetoskopów, które najczęściej pojawiają się w sklepach.
